Yazan: Alp Eren Kaya / AÜ.İLEF/Alternatif Bilişim Derneği
Ankara Üniversitesi (AÜ) Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (DTCF) Halkbilim Topluluğu tarafından yayımlanan folklor/edebiyat Dergisi’nin özel sayı buluşması 23 Ekim 2015 Cuma günü gerçekleşti. Etkinlik tek oturum olarak gerçekleşirken, 6 akademisyen sunum yaptı. Oturum http://sedatveyisornek.humanity.ankara.edu.tr/canliyayin/ adresinden canlı olarak yayınlandı ve twitter üzerinden #yedimedyaçalışmaları hashtagi açıldı. Halkbilim alanının en önemli akademik ve hakemli dergilerinden folklor/edebiyat Dergisi yirmi bir yıldır aralıksız ve düzenli olarak yayım hayatına devam ediyor. Derginin 83. Sayısı olarak belirlenen “Yeni Medya Çalışmaları Özel Sayısı” buluşması, AÜ Tandoğan Kampüsü 100. Yıl Konferans Salonunda yapıldı. DTCF Halkbilim Topluluğu’nun ev sahipliği yaptığı etkinliğin moderatörlüğünü Yeni Medya Çalışmaları Özel Sayısı’nın editörü, Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mutlu Binark yaptı. Derginin bundan önceki sayısı olan 82. Sayısı geçtiğimiz dönem “Sedat Veyis Örnek Özel Sayısı” olarak Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nde düzenlenen özel oturumla tanıtılmıştı.
Halkbilim Topluluğu adına konuşan Selda Turan Yıldırım, Halkbilim Topluluğu Danışmanı Doç. Dr. Serpil Aygün Cengiz ve folklor/edebiyat Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Metin Turan’ın önerilerini kabul etmesiyle bu yola girdiklerini belirterek, topluluk olarak aldıkları kararla artık çıkacak her sayı için tanıtım toplantısı düzenleyeceklerini söyledi. Yeni Medya Çalışmaları’nın Özel Sayı buluşmaları için ikinci tanıtım toplantısı olduğunu aktaran Yıldırım, ilk buluşmanın Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nde yapıldığını belirtti. Yıldırım’ın ardından söz alan Metin Turan, folklor/edebiyat Dergisi’nin yayın hayatına başlama sürecine kısaca değinerek derginin 57. Sayıdan itibaren Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi’nin akademik yayınını olarak çıkarıldığını hatırlattı. Derginin alt başlıklarıyla bir entelektüel camia oluşturma işlevi taşıdığını savundan Turan, sosyal bilimlerin çeşitli alanlardaki insanları bir araya getirmesinin önemini vurguladı. Yeni Medya Çalışmaları Özel Sayısı’nın editörü, Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mutlu Binark, kolektif üretimin akademik yaşamdaki önemine vurgu yaparken derginin 83. sayısını “Yeni medya” temasına ayırması nedeniyle Turan’a, toplantıya davet için de Aygün Cengiz’e teşekkür etti. Konuşmasının ardından Binark, sözü konuşmacılara bıraktı.
Ftg.: A.E.Kaya
Buluşmada Yrd. Doç. Dr. Gülüm Şener “Türkiye’de Sosyal Medyanın Siyasi Katılıma Etkileri”, Doç. Dr. Tezcan Durna ve Dr. Nehir Durna “Taşranın Facebook ile İmtihanı Bir Akdeniz Köyünde Etnografik Keşif Çalışması”, Arş. Gör. Tuba Sütlüoğlu “Sosyal Paylaşım Ağlarında Gençlerin Sosyalleşme ve Kimlik İnşası Süreçleri: Facebook Örneği”, Yrd. Doç. Dr. Burcu Şimşek “Toplumsal İçermeyi Düşünmek: Çocuklardan Çocuklara Dijital Hikâyeler” ve Yrd. Doç. Dr. Gülsüm Depeli “Kadın Bloggerlar: Yeni Dil, Yeni Kadınlık, Yeni Tartışmalar” başlıklı sunumlarıyla yeni medya alanına dergideki yazılarıyla yaptıkları katkıları sözlü olarak sunup tartıştılar. Etkinlikte isimleri geçen Yrd. Doç. Dr. Burak Özçetin ve Arş. Gör. Deniz Özçetin oturuma katılamadı.
Oturumun ilk konuşmasında sözü Yrd. Doç. Dr. Gülüm Şener aldı. Şener, Perrin Öğün Emre ve Fatih Akyıldız ile birlikte hazırladığı “Sosyal medyanın siyasi katılım üzerine etkileri” konulu anket çalışmalarını ekibi adına sundu. Araştırma bulgularını nasıl saptadıkları üzerine konuşan Şener, “Siyasi bir paylaşımda bulunmak siyasete katılım sayılabilir mi” ya da “Siyasi gönderileri beğenmek ne derece bir katılım sağlayabilir” diye katılımcılara sorduklarını belirtti. “Gezi Parkı eylemlerinin sosyal medya kullanımınızı etkiledi mi” sorusuna katılımcıların %73,3’ünün “Hayır” cevabını, %22,7’sinin “Evet” cevabını verdiğini aktaran Şener, “Evet” cevabını verenlerin sosyal medyayı “Alternatif haber aracı” olarak gördüğünü söyledi. Ayrıca sosyal medyada siyasi görüş belirten paylaşımların da az olduğunu ifade etti. Şener’in sunumunun ardından sözü Doç. Dr. Tezcan Durna aldı. Dr. Nehir Durna’yla yaptığı “Taşranın Facebook ile İmtihanı: Bir Akdeniz Köyünde Etnografik Keşif Çalışması” araştırmasını sunan Doç. Dr. Durna, “Sosyal medya” kullanımını incelediklerini ancak köylünün yalnızca Facebook kullandığını belirtti. Araştırma yaptıkları köyün yapısını ve araştırma yöntemlerini aktaran Durna, köy yerinde Facebook’un “Gündelik hayatın kayıt defteri” olarak kullanıldığını, beğenilen paylaşımların ağırlığının “Gündelik hayatın etkileşimleri” olduğunu söyledi. Siyasetin sosyal medyadaki ilişkileri yıpratan unsur olduğunu saptadıklarını ifade eden Durna, siyasi tartışmalar sonucu insanların birbirlerini Facebook hesaplarından sildiğine işaret etti. “Sosyal paylaşım ağlarında gençlerin sosyalleşme ve kimlik inşası süreçleri”ni anlatan Arş. Gör. Tuba Sütlüoğlu, Eskişehir’de yaşayan 15-24 yaş aralığındaki gençlerin Facebook kullanımına dair bilgilileri ortaya çıkarmaya çalıştığını kaydetti. Gençlerin Facebook kullanımları üzerine bir anlatım yapan Sütlüoğlu, araştırma sorularını sıraladı. “Gençler neden Facebook’ta olmak istiyorlar? Gençlerin Facebook kullanım yoğunlukları ve biçimleri nelerdir? Gençler Facebook’ta kimliklerini hangi alanlar yardımıyla inşa ediyorlar?” Facebook kullanımının cinsiyet ayrımına göre değiştiğine değinen Sütlüoğlu, kadınlara göre erkek kullanıcıların ilişki durumuna, siyasi görüşe, dini inanca dair bilgileri daha fazla paylaştığını belirtti. Sütlüoğlu ayrıca, arkadaş sayısının özellikle de alt yaş gruplar için önemli bir kimlik göstergesi, popülarite olduğunu ve Facebook’ta beğenilme sayısının sosyalliğin göstergesi olduğunu söyledi. Yrd. Doç. Dr. Burcu Şimşek’te “Çocuklardan çocuklara dijital hikâyeler” sunumunu gerçekleştirdi. Dijital hikâyenin iletişim bilimlerinde yeni bir kavram olduğunu kaydeden Şimşek, “Eğitim bilimleri içinde dijital hikâye, okuryazarlıkla ilişkilendiriliyor. Dijital hikâye anlatımının Türkiye’deki seyrinde ana eksen toplumsal cinsiyet oldu. 2009’dan itibaren farklı temalarda 35 atölye yaptık” dedi. Bir çocuk rehabilitasyon merkezinde “Çocukların çocuklara neler yapabileceğini gösteren bir etkinlik yapmak istedik” diye konuşan Şimşek, çocukların oluşturduğu bir dijital hikâyeyi dinleyenlerle paylaştı. Şimşek, çocukların kendilerinden katılım formu aldıklarını ve bu form ile katılım meselesinin yurttaşlıkla ilişkilendiğini de dile getirdi. Oturumun sonunda kadın bloggerlar üzerine yaptığını araştırmayı aktaran Yrd. Doç. Dr. Gülsüm Depeli “Kadın Bloggerlar: Yeni Dil, Yeni Kadınlık, Yeni Tartışmalar” başlıklı sunumunu yaptı. Blog diliyle kadın yazınsallığı arasındaki irtibatın sürekli olma özelliği taşıdığını, blog diliyle birlikye dilin dişileştiğini belirtti. Bu durumun, öznenin anlatısını kendi geçmişiyle ilintilendirerek kurması nedeniyle ortaya çıktığını aktaran Depeli, kadın blog kullanıcı sayısının erkek kullanıcı sayısından fazla olduğunu kaydetti. Depeli, blog yazılarından örnekler göstererek, metinlerin hitapla açılıp veda ile son bulduğunu sözlerine ekledi. Sunumlarının ardından, oturum soru cevap bölümüyle sona ererken akademisyenlere ve etkinliği düzenleyen topluluk üyelerine katılım belgesi verildi.
Ftg.:A.E.Kaya
“Yeni Medya Çalışmaları Özel Sayısı” buluşmasını değerlendiren Doç. Dr. Serpil Aygün Cengiz, ilk kez geçen yıl Mayıs ayında Sivas’ta yürütücülüğünü de kendisinin yaptığı Sedat Veysi Örnek TUBİTAK Projesi’ne dair özel sayıyı tanıttıklarını belirtti. Çok başarılı bir toplantı yaptıklarını ifade eden Cengiz, orada da aynı şekilde internetten canlı yayın yaptıklarını söyledi. YouTube’da “Kulaklı Orman Baykuşu” isimli kanalda bütün çalışmalarının yer aldığını aktaran Cengiz, Sivas’taki toplantının başarılı geçmesinin ardından Halkbilim Topluluğu olarak kafa kafaya vererek, her sayı için toplantı yapmaya karar verdiklerini söyledi. Ayrıca Cengiz, folklor/edebiyat Dergisinin folklor alanında Türkiye’deki en önemli üç dergiden biri olduğunu dile getirdi.
Toplantının video kayıtlarına ulaşma için: https://www.youtube.com/watch?v=kmzdOfCxtF4