Tokyo (Reuters) – Japon medyasından Çarşamba günü bildirildiğine göre, SoftBank Corp’den Z Holding’e ait Japon mesajlaşma uygulaması Line, Şangay’daki bir bağlı kuruluştaki Çinli mühendislerin Japon kullanıcıların verilerine izinlerini almadan erişmesine izin verdi. Kamu yayıncısı NHK, Japon gizlilik düzenlemelerine göre, şirketlerin kişisel verilerinin denizaşırı ülkelere gönderildiğinde kullanıcıların bilgilendirmesi gerektiğini belirtmiştir.
Bir Line sözcüsü, “Yasal veya düzenleyici sınırları ihlal eden hiçbir şey olmadı,” diyerek, Japonya dâhil tüm yargı alanlarındaki yasalara ve düzenlemelere uymaya devam edeceklerini bildirmiştir.
Mahremiyetin korunmasını denetlemekten sorumlu hükümet yetkilileri ise, bu duruma yorum yapmak için henüz hazırlıklı değil.
Yerel basında çıkan haberlere göre, Çin’deki bir şirkette Line için sistem bakımını gerçekleştiren dört mühendise, kullanıcıların adlarını, telefon numaralarını ve e-posta adreslerini içeren Japonya’daki sunuculara erişim için izin verilmiştir.
Bununla birlikte, Japon internet şirketleri tarafından tutulan kişisel verilerin kullanımı ve depolanmasına ilişkin yasaları ve düzenlemeleri sıkılaştıran raporlar gelmektedir.
Şirket sözcüsü, dünya çapında 186 milyon kullanıcıya sahip olan ve yarısından biraz azı Japonya’da bulunan Line’ın, o zamandan beri Çin bağlı kuruluşundaki kullanıcı verilerine erişimi engellediğini söyledi.
Line bu ay, eskiden Yahoo Japan olan Z Holdings’in bir parçası haline geldi, yerel ve ABD’li rakiplere karşı rekabet etmek için 30 milyar dolarlık yatırımla bir yerel internet gücü haline geldi.
Line, üzerinden gönderilen mesajlar, yalnızca gönderen ve alıcı tarafından uygulama üzerinden okunabilir, diğer mesajlaşma uygulamaları gibi, mesaj içeriğini uçtan uca şifrelidir.
Z Holdings, SoftBank Corp ve Güney Kore’deki Line’ın eski operatörü Naver Corp’un ortak sahibi olduğu A Holdings şirketi aracılığıyla SoftBank Corp tarafından kontrol edilmektedir.
Önümüzdeki beş yıl içinde teknolojiye 500 milyar yen (4.58 milyar $) yatırım yapmayı planlayan Z Holdings, geçen yıl Line ile ilişkisini açıkladı, ancak COVID-19 salgını nedeniyle Ekim ayından itibaren genişleme hareketini ertelemek zorunda kaldı.
Line, platformlaşma alanındaki uygulamalarını nakitsiz ödeme ve daha yakın zamanda teletıp uygulamalarıyla genişletmiştir.
Moda firması Zozo Inc ve ofis malzemeleri firması Askul Corp’u da kontrol eden Z Holdings hisseleri, Tokyo borsasının sabit olan TOPIX endeksine kıyasla sabah seansında % 2 düşüşle, 605.5 yen’e düşmüştür.
17 Kasım 2020 tarihinde Güney Kore’deki dev şirketlerden olan SM Entertainment tarafından müzik piyasasına sunulan “Aespa[2]” isimli K-Pop grubu, K-Pop sektörüne taşıdığı bazı yenilikçi özellikleri ile K-Pop sahnesinin gelecekteki ipuçlarını göstermekte. “Avatar”, “experience” ve “aspect” kelimelerinin birleşiminden oluşan Aespa grubunun dört üyesinin de aynı zamanda avatar karşılıkları bulunmakta. Başka bir deyişle gerçek ünlülere eşlik eden sanal ünlülerden bahsediyoruz. Aynı sahnede birlikte görülebilen Aespa üyeleri ve karşılıkları olan avatarlar ile birlikte düşünüldüğünde K-Pop’ta sanal ünlülerin gelecekteki yeri merak edilen bir konu olarak karşımıza çıkmakta[3].
Aespa, çıkış şarkısı “Black Mamba” ile YouTube’da 100 milyon izlenmeyi aşan ve 51 günlük sürede en fazla izlenme rekoru kıran K-Pop ilk çıkış şarkısı oldu[4]. Gerçek karşılıklarınınile birlikte şarkı söyleyen ve dans eden avatarları ile Aespa grubu, 2021 yılın için en çok şans verilen ve izlenmesi düşünülen çaylak grupları içerisinde düşünülmekte (Moon, 2021). Bu noktada Aespa’nın K-Pop’ta en önemli noktalardan birisi olan fanlar ile etkileşimde yeni bir strateji ile hareket ettiğini söyleyebiliriz: Yeni tür hikâye anlatıcılığı.
K-Pop gruplarının müzik sektöründe Batı müzik piyasasındaki ünlülerden farkı olarak fanları ile etkileşiminin yüksek olduğu genel olarak bilinen ve gözlenen bir durumdur. Özellikle BTS, EXO ve BLACKPINK gibi grupların hayranları ile etkileşimi ve iletişiminin ayrı bir boyutta olduğu görülmektedir. K-Pop’un zirvesinde sayılan BTS’in hayranları ile etkileşimde en önemli özelliği; parasosyal etkileşim yöntemleri (parasocial interaction), katılımcı kültür (convergence culture), yakınlık kurucu unsurlar (intimacy) ve hikâye anlatımını (storytelling) hayran-ünlü etkileşim sürecinde stratejik bir şekilde birleştirmesidir. Bunun için BTS’in şirketi BigHit Entertainment, 2016’da şirket içerisinde “storytelling writer” pozisyonu bile açmıştır (Lee, 2019: 66).
Kore müzik piyasasında “idol” yaratım sürecinde “idol storytelling” ve “fan fiction” konuları öne çıkan başlıklardandır. Her grubun ve üyelerinin yaratılan bir geçmişi, hikâyesi veya ortak hikâyeleri vardır. Grupların şarkıları da bu şekildedir. Benzer bir bakış açısına göre K-Pop’ta her şarkının bir stratejisinin bulunduğu söylenmektedir (Fuhr, 2016: 91)[5]. Aespa K-Pop’ta son dönem yaratıcı idol yaratım sürecinin bir parçası ve geleceğe yönelik etkili bir stratejinin ürünüdür. Bu süreçte gerçek idolün karşılığı bulunan sanal avatar karşılığı ile birlikte storytelling yaratılır. Buna göre grup üyeleri Karina, Winter, Giselle ve NingNing’un “avatar-experience” karşılıkları, gerçek idollerin kişiselleştirilmiş bilgileri doğrultusunda sanal dünya içerisinde oluşturulur (Benjamin, 2021). Böylelikle gerçek idolün kişisel özelliklerine uygun sanal karşılığı olan avatarı ile birlikte performans icra edilir. Gerçek ve sanal idol, kullanılan teknolojilerle aynı düzlemde farklı boyutlarıyla izleyicinin zevkine sunulur. SM Entertainment şirketinin başkanı Soo-Man Lee, 1. Dünya Kültürel Endüstri Forumu’nda yaptığı konuşmada Aespa’nın gerçek ve sanal dünyanın sınırlarını aşması için dünyanın geleceğine yönelik bir proje olduğunu belirtmiştir. Ona göre Aespa’nın hikâyesi gerçek dünya ve sanal dünya arasındaki iletişim ve etkileşimi yansıtmaktadır. Lee, Aespa ile tamamen yeni ve çekici karakterler taşıyan bir hikâye anlatımı içeriği yarattıklarını belirtmiştir. Lee’ye göre Aespa’nın bu yeni içeriği, dünyadaki yeni eğlence konsepti olarak (gösteri, performans ve müzik videoları da dâhil) denenecektir[6].
BTS ve Yeni Teknolojiler
K-Pop’ta pandemi süreci ile birlikte arttırılmış gerçeklik (AR) ve genişletilmiş gerçeklik (XR) teknolojilerinin kullanılması, gelecekteki sanal konserlere ilham vermek üzere, ilk olarak BTS’in çevrimiçi konserlerinde gözlenmiştir. BTS’in 20 Haziran 2020 tarihinde çevrimiçi yayınlanan Bang Bang Con: The Live konserini aynı anda 107 ülkeden 756 bin kişi; 10-11Ekim 2020’de düzenlenen Map of The Soul ON: E konserini 191 ülkeden 993 bin kişi izlemiştir[7]. Hayran ve ünlü arasındaki en iyi çevrimiçi etkileşimsel sahne örneklerinin yaşandığı bu konserlerde ARMY’ler army bomb denilen ışıldaklarla BTS’in şarkılarına eşlik ettiği görüldü. BTS’in çevrimiçi konserlerinde kullanılan bu teknolojileri, canlı sohbet bağlantısı, sahne arkasına yansıtılan hayran görüntüleri sayesinde hayranlar “gerçekmişcesine” konser izleme şansı yakaladılar[8]. Bu noktada AR ve XR teknolojilerinin yakın gelecekteki K-Pop sahnelerinde daha etkili bir şekilde kullanılarak -SM Entertainment başkanı Lee’nin Aespa örneğinde belirttiği üzere- sanal dünya ve gerçek dünya arasındaki sınırları aşarak izleyiciyi daha fazla etkileyeceği ve “oradaymışçasına” izlenimi vereceği söylenebilir.
Yeri gelmişken BTS’in 2020 Melon ödüllerindeki Black Swan performansı sahnesinden bahsetmek gerekecektir. AR ve XR teknolojilerinin çarpıcı bir şekilde kullanıldığı bu performans galaksi kuşağındaki yıldızların birleşiminde -BTS’in sembol kavramlarından- “hope” (umut) yazılı kelimenin doğması sonrası yeryüzünde bir ormanda su birikintisi içerisindeymişçesine Jungkook ve Jimin’in yan dansçılarla icra ettiği modern dans gösterisi ile devam eder, performansın sonunda animasyon bir kartal uçup gider[9]. BTS’in performanslarında kullanılan teknolojiler, müzik, dans ve koreografiyle zihinlerde gerçeküstü bir izlenim bırakmaktadır. Burada ayrıca BTS üyesi Suga’nın (Yoongi) omzundan ameliyat olması sebebiyle çıkamadığı Mnet 2020 Asya ödüllerinde sahneye hologram ile yansıtılarak katıldığını belirtelim. Grup son şarkıları Life Goes On’u söyleyeceği esnada Suga sahnede belirmiş ve hayranlar adeta anlık hayal gördüğünü sanmışlardır[10], şarkının söylendiği esnada gerçek gibi bir anda sahnede beliren Suga’yı sahnede gören ARMY’ler daha sonradan hologram ile yansıtıldığını fark edince duygusal olarak etkilenmişlerdir[11].
BTS örneğinde grup üyesinin hologram olarak sahneye çıkması, kullanılan teknolojiler ile sanal gerçekliğin artırılması ve performansın sahne üstü bir gerçekliğe dönüşmesi; Aespa örneğinde gerçek idollerin yanına kendi kişisel özelliklerini yansıtan sanal karşılıklarının kullanılması (gerçek ve sanal dünyanın sınırlarının aşılmaya çalışılması) gibi örnekler göz önünde bulundurulduğunda K-Pop sahnesinin önümüzdeki dönemde kullanılan teknolojiler ile hayranlarına daha yaratıcı içerikler sunarak ilgi çekeceği düşünülmektedir. Bu noktada Çin’de sanal idollerin ve hayranlarının gitgide artan pazar payını da unutmamak gereklidir. Sonuç olarak K-Pop endüstrisinin -pandemi sürecinin bir süre daha devam edeceği de hesaba katıldığında- daha fazla izleyiciye ulaşmak amacıyla pazarlama stratejilerini sanal sahne ve sanal gerçeklik teknolojileri üzerine daha fazla kuracağı kolaylıkla öngörülmektedir. Bu noktada K-Pop’un gelecekte “arttırılmış eğlence”den “arttırılmış sanal eğlence”ye evrilmesi süreci dikkatle göz önünde bulundurulmaktadır.
Fuhr, M. (2016). Globalization and Popular Music in South Korea: Sounding out K-Pop. London: Routledge.
Lee, D. (2019). Intertextuality and Transmedia Storytelling in K-Pop: Focusing on the content analysis of BTS. Graduate School of International Culture and Communication Studies Waseda University, Master Thesis. https://f.waseda.jp/glaw/CLASSES/5616A301_Dongkyung_Lee_TH.pdf adresinden alındı
Yuqiao, J. (2021, 01 31). China’s virtual idol industry booming,attracts more than 300 million fans. 03. 11. 2021 tarihinde Global Times: https://www.globaltimes.cn/page/202101/1214468.shtml adresinden alındı
[1] İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Doktora Öğrencisi
[2] Aespa grubunun Twitter’da 804 bin, Youtube’da 1,49 milyon, Instagram’da 2,8 milyon takipçisi bulunmaktadır. Grubun 17 Kasım 2020’de yayınlanan “Black Mamba” videosu YouTube’da 128 milyon, 5 Şubat 2021’de yayınlanan “Forever” şarkısı 38 milyon izlenmeyi aşmıştır. Grup, K-Pop’ta çaylak grup olarak belirtilen gruplar için başlangıçta umut vaat etmektedir.
[3] Çin’de de son dönemde sanal ünlüler ve hayranlarında hızlı bir artış görülmektedir. Ülkede yaklaşık 300 milyondan fazla sanal idol fanı bulunduğu belirtilmektedir. Sanal idollerin popülerliği o kadar artmıştır ki sahnede gerçek yıldızlarla performans göstermeleri yaygınlaşmıştır. Hatta talk showlara dahi çıkmaktadırlar (Yuqiao, 2021).
[4] “AESPA’S ‘Black Mamba’ becomes fastest K-pop debut song to hit 100 mln YouTube views”, Yonhap News Agency, 08.02.2021, https://en.yna.co.kr/view/AEN20210108002900315, Erişim tarihi: 11.03.2021
[5] Özellikle BTS grubunda görüldüğü üzere; şarkı ve içerikleri grubun hayat hikayesi ile entegre edilerek sunulur, böylelikle dünyanın her tarafında çevrimiçi olarak hayran gruplarının alımlanması hedeflenir. Hayranlar da kendi yaşam süreçlerinin duygusal açıdan çeşitli dönemleri ile şarkıları bütünleştirir ve “fan fiction” süreci kendiliğinden ilerler. BTS grubunun hayran yönetimine ilişkin stratejileri başka bir yazıda ele alınması planlanmaktadır.
[7] Pandemi sürecinde Blackpink, SuperM, Big Hit Labels’ın diğer sanatçıları vb. birçok çevrimiçi K-Pop konseri düzenlenmiştir.
[8] Bu konserler kanaatimizce “sanal sahne”nin en iyi örnekleri olarak gösterilebilir.
[9] BTS’in bahsedilen Black Swan performansı gibi diğer şarkılarında da “storytelling” çok iyi kurgulanmıştır. İcra edilen performanstaki kalitenin yüksek olması ve yan anlamları barındırması fan fiction’ı açık bırakan, bu alanın hayranlarca yeniden ve yeniden üretilmesi ve tüketilmesini sağlamaktadır.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu- UNESCO Türkiye Milli Komisyonu tarafından, “Pandemi ve İletişim” başlıklı çevrimiçi bir seminer düzenlenecektir. 11 Mart 2021 Perşembe günü 10:30-12:30 saatleri arasında gerçekleştirilecek olan bu seminerde; Dr. Öğretim Üyesi Duygu Özsoy, “COVID-19 Pandemisinde Yaşlıların Medya Repertuarı ve Enformasyon Gereksinimi: Tübitak Araştırma Projesi Sonuçları” başlıklı sunumuyla 120K613 numaralı “COVID-19 Sürecinde Yaşlıların Enformasyon Arayışı ve Enformasyon Değerlendirmesi” projesinin çıktılarını aktaracaktır.
mutlu binark tarafından yazıldı 
Yeni Medya 