Yaratıcı endüstrilere dair çeşitli politika söylemleri, İngiltere, ABD, Avustralya, Güney Kore, Çin ve Türkiye’nin de aralarında olduğu pek çok ülkenin gündemindedir. Bu yeni alanın istihdam ve ekonomik büyüme gibi kapitalizmin içsel problemlerine çare olacağı düşününülmektedir. Politika yapan aktörler, yaratıcı endüstri söylemini genel olarak hevesle benimserken, araştırmacılar ve sanatçılar bu konuda daha ikircikli bir tutum benimsiyorlar. Nitekim kültürel çalışmalar ve kültür politikaları odaklı akademik çalışmalar da, ekonomi politik literatürünün üzerinde yoğunlaştığı bu alana ancak son yıllarda yöneldiler. Bu bağlamda, yaratıcı endüstri ve yaratıcı emeğe dair politikaların, söylemlerin, öznelerin deneyimlerinin ve uygulama alanlarının, eleştirel ve disiplinlerarası perspektifle ele alınması acil bir ihtiyaçtır. Peki hükümetlerin, politika üreten aktörlerin ve kentleri yönetenlerin yaratıcı endüstri aşkını nasıl anlamalı ve hangi tarihsel bağlamda konumlandırmalıyız? Yaratıcı endüstrilere ilişkin söylem 2000’li yıllardan itibaren John Hawkins, Charles Landry, Richard Florida ve İngiltere Kültür, Medya ve Spor Bakanlığı tarafından popülerleştirilmiştir. Bu söylemin merkezinde, yaratıcı endüstrilerin özellikle sanayisizleşmenin getirdiği işsizlik sorununa çare üreteceği, kent mekânlarını canlandıracağı ve böylece 21. yüzyılın ‘akıllı’ kentlerini yaratacağı iddiaları yer almaktadır. Söz konusu politikalarla birlikte, kentlerin ‘yaratıcı sınıfı,’ yani yaratıcı iş gücünü çekmesi ve dolayısıyla da yaratıcı endüstrilerin ideal bir topoğrafyasının oluşturulması hedeflenmekteydi. Ancak bu bağlamda yaratıcı iş gücünün, özellikle dijital teknolojilerin dahil olduğu emek süreçlerinde, ciddi bir güvencesizleşme ile karşı karşıya olduğu da sıklıkla dile getirilmektedir. ‘Yaratıcı endüstri nedir?’ sorusuna verilen yanıtlar ise çok farklı: Liste oyuncak sanayi, film, televizyon, araştırma ve geliştirme, yazılım, dijital oyun, müzecilik, turizm, mutfak sanatları, kütüphanecilik, moda, estetik ve kozmetik şeklinde uzayıp gidiyor. Elbette yaratıcı endüstrilerdeki sektörler kadar, literatürdeki kavramsal tartışmalar da oldukça çeşitli. İşte bu kavramlardan bazıları: Yaratıcı emek (David Hesmondhalgh ve Sarah Baker), kültür emeği (Mark Banks), girişim emeği (venture labor-Gina Neff), gayrı maddi emek (Maurizio Lazzarato, Michael Hardt ve Antonio Negri), umut emeği (Kathleen Kuehn ve TC Corrigan), arzu emeği (aspirational labor-Brooke Erin Duffy), dijital emek (Christian Fuchs, Trebor Scholz). Dolayısıyla, yaratıcı endüstrilere dair vakalar ve kavramsallaştırma çabalarını çoğaltmak mümkün. Tüm bu gelişmelere bağlı olarak, medya ve yaratıcı endüstriler, küresel anlamda iktidarın kurulması, yeniden üretilmesi ve dönüştürülmesinde merkezi konumda yer alıyor. Hükümetler yaratıcı endüstrileri kendi ülkelerine ve gözde şehirlere çekmek için, üniversite mezunları ise bu sektörlerde çalışmak için can atıyor. Moment Dergi’nin Yaratıcı Endüstri, Yaratıcı Emek Özel sayısında, medya endüstrilerinin merkezinde yer aldığı bu çatışmalı politikalar ve söylemler bütününe, teorik ve ampirik çalışmalarla katkı sunmayı hedefliyoruz. Bu sayı için farklı disiplin ve yaklaşımlardan, kuramsal tartışma ve/veya özgün araştırma üzerine kurulu yazılarınızı bekliyoruz .
Bu sayı ile birlikte aşağıdaki tüm tartışmalara bir zemin sağlamak istiyoruz.
• Yaratıcı emek, emek süreçleri, emeğin vasıfsızlaşması
• Endüstri çalışanlarının kimlik süreçleri
• Dijital teknolojiler, yaratıcı emek ve gündelik hayat
• Yaratıcı emek ve etnografi • Dizi endüstrisi, dijital oyun endüstrisi, gazetecilik emeği ve dijital teknolojiler
• Toplumsal cinsiyet ve yaratıcılık/yaratıcı emek
• Etnik kimlikler ve yaratıcı emek
• Yaratıcılık ve eşitsizlikler
• Yaratıcı endüstriler ve kamu politikaları
• Yaratıcı endüstri politikalarında farklı ülke deneyimleri
• Türkiye’de hükümetlerin tarihsel anlamda ve güncel dönemde yaratıcı endüstri ile emek politikaları
• Kültür politikaları ve yaratıcı endüstri söylemi arasındaki geçişkenlik
• Yaratıcı endüstriler ve üniversiteler
• Yaratıcı endüstriler ve kent, serbest ticaret bölgeleri ve yaratıcılığın topografyasının üretimi
• Yaratıcı endüstriler tekno-kentler ve kalkınma ajansları ilişkisi, kurumsal yapılar
• Ulus ötesi/aşırı kuruluşların (UNCTAD, UNESCO vb.) yaratıcı endüstri politikasına dahil olması
• Yaratıcı endüstri ve telif hakları
• Kültür endüstrilerinden yaratıcı endüstrilere tarihsel perspektifler
• Yaratıcı endüstrilere ve yaratıcı emeğe dair teorik yaklaşımlar
• Batı-dışı coğrafyalarda yaratıcı endüstri ve yaratıcı emek
Yazı teslim süreci: Değerlendirilmesini istediğiniz yazılarınızın, 3 Eylül 2018 tarihine kadar Moment Dergi’ye internet üzerinden teslim edilmesi gerekmektedir.
Tema editörleri: Ergin Bulut, Serhat Kaymas, Mutlu Binark
Moment Dergi’ye makale gönderme koşullarıyla ilgili detaylı bilgi için bakınız: http://momentdergi.org/index.php/momentdergi/about/submissions
Yeni Medya 